Zeepkist bouwen

De afmetingen van de zeepkist zijn ±1,2 tot 1,5 meter lang en ±75 cm breed. De hoogte wordt bepaald door de diameter van de wielen. Hoe groter de wielen, hoe hoger de afstand tot de grond. De afmetingen zijn afhankelijk van wie de zeepkist gaat besturen. Deze afmetingen kunnen naar eigen inzicht worden aangepast. Dit geldt ook voor de gebruikte materialen van het frame, wielen, stuurinrichting, rem en zitting.

Je hebt vier wielen met dezelfde diameter nodig voor de zeepkist. Bij de bouwmarkt zijn verschillende wielen te koop, zoals kruiwagenwielen. Je kunt ook de wielen gebruiken van een oude kinderwagen of van een kinderfietsje. Soms kan het lastig zijn om passende metalen assen te vinden bij de diameter van de wielen. Hiervoor kun je een oude reling of hek gebruiken, maar je kunt ook metalen staven vinden bij de bouwmarkt. Hier gebruiken we kruiwagenwielen met een diameter van 360 mm en een as-diameter van 20 mm. De wielen van de zeepkist worden opgesloten door ringen en splitpennen.

In de metalen assen van 20 mm doorsnede (met een lengte van 750 mm), worden 8 x 5 mm gaten geboord. Vanuit het midden boor je twee gaten links en rechts, elk op 100 mm afstand van elkaar, hiermee wordt de as straks stevig vast geschroefd op de stuur- en achterbalk van de zeepkist. Aan de buitenzijden van de as komen twee gaten voor de splitpennen van de wielen, deze afstand wordt bepaald door de wielnaafbreedte + de ringen + speling.

De gekozen kruiwagenwielen hebben een wieldoorsnee van 360 mm, een bandbreedte van 85 mm, een asgat van 20 mm en een naafbreedte van 75 mm. De twee gaten voor de splitpennen komen dan op: 75 mm + 2x ringdikte van 3 mm = 6 mm + 2x speling aan iedere zijde van 2 mm = 4 mm. De totale afstand is 85 mm. De afstand van de binnenste splitpen tot de achterbalk is ±10 mm aan weerszijde.

De stuur- en achterbalk worden gemaakt van houten balken van 45 x 120 mm en 540 mm lang. Beide balken krijgen een sleuf in het midden, voor het herbergen van de metalen as. De gleuf van 20 mm breed en 15 mm diep, komt over de hele lengte van de balk. Met behulp van een cirkelzaag, afgesteld op 15 mm diepte, zaag je eenvoudig twee parallelle zaagsneden. Daarna steek je met een beitel de sleuf netjes glad. Met een bovenfrees gaat het nog eenvoudiger. Hierna wordt de achterwiel-as stevig in het midden van de achterbalk vast geschroefd.

De voorwiel-as van de zeepkist wordt op dezelfde manier gemonteerd als de achterbalk, maar vooraf moet er de M12 bout met een lengte van 12 of 16 cm, worden geplaatst. In het midden van de stuurbalk boor je een gat van 12 mm. Daarna boor je met een boor van 20 mm, een uitsparing van ± 30 mm diep. In deze verzonken uitsparing komt de kop van de M12 bout.

1. Tik de schroefkop stevig vast in deze uitsparing om te voorkomen dat deze mee kan draaien. Dit is om te voorkomen dat bij montage de kop gaat mee draaien.
2. Hierna wordt de metalen as in het midden van de stuurbalk geplaatst.
3. Daarna stevig vastschroeven.

De afstand tussen de voor- en de achteras is niet essentieel, maar er moet voldoende ruimte zijn om de stuurbalk van de zeepkist goed te laten draaien. Met een brede plank van 220 mm breed maken we een frame van 150 cm lengte. We nemen geen plaatmateriaal, omdat houten planken beter bestand zijn tegen weersinvloeden. Met een 12 mm boor, boor je een gat op 18 cm afstand van de voorzijde. Hierdoor wordt de bout van de stuurbalk gestoken. Aan de achterzijde van de zeepkist wordt de achterbalk eronder gemonteerd.

De stuurbalk wordt draaibaar verbonden met het zeepkistframe, door middel van de eerder genoemde 12 mm borstbout. Een borstbout heeft aan de bovenzijde geen schroefdraad. Deze borstbout moet vanzelfsprekend speling hebben, zodat de stuurbalk vrij kan draaien. Plaats twee grote metalen ringen over de M12 bout en smeer er vet tussen. Steek de opstaande M12 bout door de opening van het frame, plaats een metalen sluitring en monteer de twee M12 zeskantmoeren. Je kunt ook twee "Nylon Borgmoeren" gebruiken, om te voorkomen dat deze losraken als gevolg van trillingen. De moeren draai je tegengesteld vast met twee steeksleutels of met een verstelbare moersleutel.

De twee gaten aan beide uiteinden van de metalen assen zijn bestemd voor "splitpennen", die samen met twee sluitringen het wiel opsluiten. Het wiel moet goed vrij kunnen ronddraaien. Je moet daarom vet aanbrengen op beide uiteinden van de as, dit voorkomt overmatige slijtage. Dit invetten kun je het best na een paar weken herhalen. Wanneer je luchtbanden gebruikt, monteer je die het beste met de ventielen naar binnen gericht.

Een goede zitplaats op de zeepkist is wenselijk en eenvoudig te maken. Een vijftal plankjes met een lengte van 50 cm voor de zit en een viertal plankjes van dezelfde lengte voor de leuning. Onder de zitplankjes schroeven we aan beide zijden eenzelfde plank met een lengte van ±45 cm. Hierdoor sluiten we de zit stevig op tegen het frame van de zeepkist en schroeven die vast. De leuning komt met 4 plankjes tegen de laatste zitplank omhoog. We maken van twee balkjes driehoeken onder een hoek van ±60 graden, die schroeven we vast, zowel tegen de rugleuning plankjes, als op het achtergedeelte van het frame. Als je wat comfortabeler wilt zitten dan leg je een kussen op het zitvlak.

Het aanslagblok voor de stuurbalk wordt aan de onderzijde van het frame geschroefd. Dit blok fungeert als een veiligheidsblokkade, die verhindert dat de vooras van de zeepkist te ver doordraait tegen het frame, waardoor de zeepkist om kan slaan, of voetletsel kan veroorzaken.

De rem maken we van een beweegbaar balkje waarin we ribbels zagen, of aan het uiteinde een stuk autoband aanbrengen. Hierdoor slijt het rembalkje niet zo snel

Het balkje wordt stevig tegen het frame van de zeepkist vast geschroefd. Dit kan zowel links of rechts. Als het balkje naar achteren wordt getrokken, drukt de rembalk tegen de bodem en is er een vertraging mogelijk. Om de remkracht goed op te vangen, is het wenselijk een verstevigingsblokje boven op het frame te bevestigen.

Voor de eenvoudige stuurinrichting boren we horizontaal door de stuurbalk, uiterst rechts en links, twee gaten waar we het touw door steken. De gaten boren we onder een hoek zodat die haverwege voor de wielas boven komen. Natuurlijk kan je het stuurtouw ook bevestigen door het monteren van twee oogbouten. Aan de het einde van het touw maken we een knoop van voldoende dikte. Aan de bovenzijde wordt een balkje geplaatst, om het in de handen snijden van het touw te voorkomen.